Zeytinyağı Üretimi Nasıl Yapılır?

Geçmişten günümüze farklı amaçlar için kullanılan zeytinyağı, günümüzde yemeklere lezzet katmak amacıyla sıklıkla kullanılır. Temizlik rutinlerinden şifa kaynağı olarak kullanılmasına kadar geniş bir alanda zeytinyağı kullanımına rastlanmak mümkündür. Zeytinyağları üretim açısından çeşitlilik gösterse de kullanım amaçları bakımından ortak bir paydada buluşmaktadırlar. Zeytinyağı üretimi aşamaları, çeşitli teknolojik aletler yardımı ile günümüzde daha kolaydır.

Zeytinyağı yapım aşamaları incelendiğinde; ezme, kırma, yoğurma ve ayrıştırma aşamaları ile karşılaşırız. Geçmişte insan gücü ile yapılan bu işlemler, sanayi devrimi sonrası farklı makinelerin geliştirilmesi ve makineler yardımı ile yapılmaya başlandı. Uygun zeytinyağı makinesi yardımı ile zeytinyağı üretimi de hız kazanmış oldu.  Dekantör yardımı ile daha kolay bir hal alan zeytinyağı üretimi, çağlardan günümüze aynı şekilde gelmeyi başarmıştır.

Farklı makinelerin kullanılması, zeytinyağı üretiminin süreklilik kazanmasına katkı sağlamıştır. Farklı üretim makineleri ortaya çıkmış olsa da zeytinyağının lezzeti ve kullanım yöntemleri her zaman aynı kaldı. Teknoloji geliştikçe, daha lezzetli zeytinyağı üretiminin nasıl olacağı merak konusu haline geldi. Uygun laboratuvar analizleri aracılığıyla en iyi yöntemler kullanılarak zeytinyağı üretimi yapılmaya başlandı.

Bu yazımızda, zeytinyağı üretiminin nasıl yapıldığından zeytinyağı üretim aşamalarına kadar geniş bir konuyu ele alacağız.

Zeytinyağı Üretimi Aşamaları

Zeytinyağı yapımı, tarihi oldukça eskiye uzanan bir alandır. Bu alanda farklı yöntemlerin gelişmesi, yapım aşamalarına da farklılık getirmiştir. Yapım işlemleri, birbirine oldukça yakındır. Buna rağmen, ortaya çıkan sonuçlar farklı niteliklere sahip olur.

Zeytinyağı üretimi aşamaları, genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• İstenilen zeytinyağı özelliklerine uygun olarak, hasat işlemi gerçekleştirilir. Örnek vermek gerekirse, sızma zeytinyağı için olgunlaşmış zeytinler tercih edilir. İstenilen özellikteki zeytinyağına göre hasat işlemi de gerçekleştirilmiş olur.
• Toplama işleminin ardından, zeytin ayıklama aşaması gelir. Ürünler, yaprak ve dallarından temizlenir. Bu işlem sırasında ürünlerin tümü yıkanır.
• Sıkma ya da presleme işlemi ile zeytinler ezilir. Bu şekilde zeytinler, tortu ve yağ olarak ayrışır.
• İstenilen özellikteki zeytinyağına göre filtreleme ya da diğer rafine işlemleri uygulanır.

En iyi sonuçları elde edebilmek adına üretim aşamalarının sırasıyla gerçekleştirilmesi gerekir. Ayrıştırma işlemi için uygun separatör modellerinden yararlanılmalıdır.

Zeytinyağı Nasıl Üretilir?

Zeytinyağı, zeytin meyvelerinin çeşitli işlemlerden geçirilmesi sonucu elde edilir. İlk aşamada zeytin toplanır. Sonrasında büyük tankerlerde yıkama işlemi gerçekleştirilir. Yıkama işleminin ardından tüm zeytinler preslenerek öğütülmüş hale getirilir. Gelişen teknoloji ile birlikte, birbirinden farklı presleme yöntemleri ortaya çıkmıştır.

Öğütme işleminin gerçekleştirilmesinin ardından, yoğurma işlemine geçilir. Bu aşama, malaksasyon işlemi olarak da adlandırılır. İşlem, 20 ile 40 dakika arasında sürmektedir. İşlem ne kadar uzun süreli olursa, yağ aroması da o kadar baskın olur.

‘Zeytinyağı nasıl üretilir?’ sorusu bahsi geçen yöntemlerin bir araya gelmesi ile cevaplanabilir. Zeytinyağı türlerine bağlı olarak farklı yöntemlere de başvurulabilmektedir. Zeytinyağının kimyasal bileşen özelliklerini de üretim aşamalarındaki uygulamalar belirler. Yapılan bütün işlemler, kimyasal oluşum süreci üzerinde etkili olur.

Zeytinyağı Çıkarma İşlemi

Zeytin ağacı meyveleri, çeşitli işlemlerden geçerek zeytinyağı formuna kavuşur. Zeytin ağacı meyvesine, daha çok Akdeniz Bölgesi’nde rastlanır. Akdeniz Bölgesi ve civarında, birbirinden farklı zeytinyağı çıkarma işlemleri uygulanır.

Hasadı yapılan zeytinlerin, zeytinyağı formuna ulaşması, bir dizi işlem sonucunda gerçekleşir. Özellikle malaksasyon işlemi esnasında, hijyene oldukça önem verilmelidir. İşlem, kapalı kazanlarda gerçekleştirilmeli ve hava ile temasından kaçınılmalıdır. Oksidasyona uğrayan zeytinlerin kimyasal dengesi bozulur. Kimyasal dengesinde bozulma görülen zeytinyağı, insan sağlığı için zararlı hale gelir. Kırmaksan zeytinyağı üretim tesisi adresi üzerinden, tüm zeytinyağı üretim aşamalarını inceleyebilirsiniz.

Günümüzde makine sanayisinde gördüğümüz hızlı değişim ve dönüşüm neredeyse tüm üretim sahalarını etkilemiştir. Üretim artık daha hızlı ve kaliteli şekilde gerçekleştirilir. Yüzyıllardır kullanılan zeytinyağı, üretim aşamaları açısından birtakım değişiklikleri beraberinde getirmiştir. Üretim yöntemleri temel olarak aynı kalsa da kullanılan makineler genellikle aynı seyirde ilerleme göstermiştir. Eski üretim yöntemlerine nazaran, günümüz zeytinyağı üretiminin daha işlevsel bir yapıda ilerlediği görülür. Zeytin hasadından ambalajlama işlemine kadar bir dizi işlem gelişen üretim koşulları ile gelişim göstermiştir.

Zeytinyağı Türleri Nelerdir?

Zeytinyağı, yapılış aşamalarına göre farklı isimlerle sınıflandırılır. ‘Zeytinyağı nasıl elde edilir?’ sorusuna verilen cevaplar, bizleri zeytinyağı türlerine götürür. Zeytinyağı, türlerine göre şu şekilde sınıflandırılabilir:

• Hiçbir işleme uğramamış zeytinyağı, natürel sızma zeytinyağı olarak isimlendirilir. Sızma zeytinyağları; 24 saat içinde toplanmış zeytinlerden yapılmalı ve hiçbir kimyasal işlem geçirmemiş olmalıdır.
• Bir miktar olgunlaşmış zeytinlerin kullanımı ile elde edilen zeytinyağı, natürel birinci zeytinyağı olarak isimlendirilir.
• Günümüzde en yaygın kullanılan zeytinyağı türü, rafine zeytinyağlarıdır. Bu zeytinyağının yapım aşamasında, farklı kimyasal asitler kullanılır. Rafine zeytinyağı türlerinde meydana gelen renk değişikliğinin sebebi, elde edilen üründe oluşan oksitleme işlemidir.

Zeytinyağının İnsan Sağlığı Açısından Önemi

Özellikle doğal yöntemler kullanılarak üretilen zeytinyağı, insanlarda kanser görülme riskini nerdeyse yarı yarıya düşürür. Kanser görülme sıklığının önemli oranda azaldığına dair, ayrıntılı raporlar bulunur. Zeytinyağının içerdiği antioksidanlar, vücudun zararlı etkilere karşı korumasını arttırır. Elbette zeytinyağı üretimi aşamalarının doğru bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekir. Bu sayede en doğal ürün elde edilmiş olur. Kırmaksan bu konuda sektöre öncü bir üretim alanına sahiptir. Tüm işlemler en doğal ve sağlıklı zeytinyağlarını imal etmek üzere düzenlenmiştir.

Zeytinyağı, daha sağlıklı bir yaşamın anahtarıdır. Zeytinyağındaki tüm bileşenler, insan sağlığı açısından önemli etkilere sahiptir. Düzenli zeytinyağı tüketiminde, damar sertliği oluşma riski de önemli ölçüde engellenmiş olur. Avrupa Gıda Güvenliği Konseyi, günde 5 mg zeytinyağı alımının, insan sağlığı için gerekli ve önemli olduğunu belirtmiştir. Zeytinyağları kızartmalarda kullanıldığında, sahip olduğu faydaların önemli ölçüde azaldığı görülür.

Zeytinyağının insan sağlığı açısından önemi şu şekillerde açıklanabilir:

• Damarlarda yaşanan kireçlenmenin önüne geçer. Bu durum, damar sertliğinin görülme sıklığını azaltır.
• Kanda kolesterol oluşumunun önüne geçer. Bununla birlikte zararlı lipit parçacıkların vücutta yer almasını engeller.
• Koroner kalp rahatsızlıklarının görülmesini engeller ve kalp sağlığını korur.
• Hipertansiyon üzerinde etkilidir. Yüksek tansiyon görülmemesini sağlar.
• Bizi dış etkilerden koruyan vitaminlerin oluşmasını engeller. Hücrelerin kansere yol açmasını engeller.
• Antioksidan etkisi ile vücudun yaşlanmasını engeller. Ciltte yaşlanma belirtilerinin görülmesini önemli ölçüde azaltır.

Zeytinyağı Yapım Aşamaları

Zeytinyağı yalnızca zeytin ağaçlarından elde edilebilir. Olgunlaşma derecelerine bağlı olarak, farklı zeytinyağı çeşitleri mevcuttur. Kendine özgü dokusu ve tadı bulunur. Yeşilden sarıya değişen bir rengi vardır. Doğal olarak tüketilen yağ çeşitlerini de içinde barındırır. Zeytinyağının istenilen kalitede olabilmesi için zeytinyağı yapım aşamaları doğru şekilde gerçekleştirilmelidir.

En iyi kalitede tüketiciye ulaşan zeytinler, doğru aşamalardan geçirilerek üretilir. Her aşama, alanında deneyimli ve uzman kişiler tarafından denetlenmelidir. Denetimler, Türk Gıdan Enstitüsü standartlarına göre yapılmalıdır. Fiziksel ve kimyasal tüm testler, uygun ortamlarda gerçekleştirilmelidir. Hasat dönemi olan Ekim ayında toplanan zeytinler, uygun aşamalardan geçirilerek zeytinyağı formuna dönüştürülür.

Zeytinyağının saklanma çeşidi de oldukça önemlidir. Uygun koşullarda muhafaza edilmeyen zeytinyağının, tüketim kalitesinde önemli ölçüde azalma görülür. Güneş ışığından uzak olan saklama alanları, zeytinyağı için en uygun koşulları barındırır. Nem almayacak ortamlar zeytinyağları için uygun ortamlar olarak sınıflandırılabilir.